Suiker en zetmeel horen bij de categorie ‘koolhydraten’. Koolhydraten voorzien het paard van energie. Het paard heeft energie nodig om te kunnen functioneren; ademen, bloed rondpompen, voedsel verteren, etc. het kost allemaal energie. Ook arbeid kost energie; hoe actiever je paard, des te meer energie zijn lichaam nodig heeft. Afhankelijk van de soort inspanning kiezen we echter verschillende energiebronnen. Voor langdurige, rustige inspanningen zijn vetten, oliën en vezels geschikte energiebronnen, terwijl snelle, explosieve inspanningen juist energie uit suiker en zetmeel vragen.
Suiker is niet alleen maar suiker
Bij suiker denken we vaak alleen aan de zoete korrels of klontjes, maar zetmeel is ook een vorm van suiker. Het bestaan namelijk uit een keten van suikermoleculen. et bestaat namelijk uit lange ketens van suikermoleculen. Suiker komt voornamelijk voor in ruwvoer, terwijl zetmeel vooral in granen zit. Ruwvoer is natuurlijk de basis van het rantsoen en granen zijn een gangbare ingrediënt voor krachtvoer, hierdoor ontkom je er niet aan om suiker te voeren aan je paard. Ook in alle andere ingrediënten die je daarnaast toevoegt via krachtvoer bevatten suiker en/of zetmeel. Is paardenvoer zonder suikers dus helemaal niet mogelijk? Strikt genomen niet nee, maar we hebben wel een groot aanbod van producten zonder toegevoegde suikers.
Hoe verwerkt je paard suikers?
Koolhydraten, ofwel suiker en zetmeel, worden in het lichaam omgezet tot glucose. Zodra glucose in de bloedbaan komt, levert dit energie aan het paard. Suiker en zetmeel worden beide in de dunne darm van het paard verteerd maar, suiker is makkelijker te verteren dan zetmeel. Dit komt omdat zetmeel bestaat uit een keten van suikermoleculen. Zetmeel bestaat namelijk uit een lange keten van suikermoleculen, die door enzymen moet worden afgebroken om in glucose omgezet te kunnen worden. De darm van het paard is niet goed in het verteren van grote hoeveelheden zetmeel, omdat er maar een relatief weinig enzymen beschikbaar zijn die gebruikt worden om het zetmeel af te breken.
Als er een te grote hoeveelheid zetmeel (tegelijkertijd) aan het paard gevoerd wordt, dan zijn er dus simpelweg niet genoeg enzymen aanwezig om het zetmeel te verteren (af te breken). Het onverteerde zetmeel stroomt dan door naar de achterdarm (dikke en blinde darm), waar het een verstoring van de darmflora kan veroorzaken met spijsverteringsproblemen als gevolg. Voor een gezond paard is het daarom belangrijk om de hoeveelheid zetmeel per maaltijd onder de 1 gram per kilogram lichaamsgewicht te houden. Een gelijkmatige verdeling van de voeding over de dag helpt hierbij. Door het rantsoen op te splitsen in kleinere porties, ondersteun je een stabiele bloedsuikerspiegel en verminder je het risico op pieken en schommelingen.
Er zijn manieren zetmeel makkelijker verteerbaar te maken. Onbewerkte granen, die veel zetmeel bevatten, zijn niet goed verteerbaar voor het paard. Om de verteerbaarheid van granen, dus zetmeel, te verbeteren ondergaan deze een hitte behandeling. In deze behandeling worden de granen ontsloten waardoor het zetmeel beter beschikbaar is voor de enzymen die het zetmeel verteren.
Is suiker ongezond voor paarden?
Of suiker schadelijk is voor je paard hangt af van het totale dieet, de stofwisseling en het activiteitsniveau. Suiker is een belangrijke energiebron die je paard nodig heeft voor dagelijkse lichaamsprocessen zoals ademen, het rondpompen van bloed, voedsel verteren, bewegen etc. Ook voor training en sportieve prestaties is suiker belangrijk; afhankelijk van de inspanning kies je de beste energiebron. (langdurige inspanning = vet/olie/vezel, snelle inspanning = suiker/zetmeel).
Suiker is dus geen vergif, zolang de inname gebalanceerd is. Wanneer het bloedsuikergehalte echter continu hoog blijft door overmatige suiker- en zetmeelinname, kan dit leiden tot overbelasting van het metabolisme en gezondheidsproblemen veroorzaken. Daarnaast kan overtollige energie zorgen voor gewichtstoename, wat het risico op overgewicht en metabole problemen vergroot. Een constante, lage inname van suikers helpt je paard gezond en fit te blijven.
Hoe vind je suiker in paardenvoer?
Suikers kunnen zich soms goed verstoppen tussen de ingrediënten, het is dus de moeite waard om een extra goed te kijken.Bij Pavo houden we ons aan de officiële namen welke wettelijk vastgelegd zijn. Een tip: in de ingrediëntenlijst moeten alle producten in volgorde naar hoeveelheid (groot naar klein) worden genoemd. Maar vaak is het ook verborgen onder een andere naam...
Hier is een klein overzicht van suikertoevoegingen die veelal terugkomen in paardenvoeding:
- Melasse
- Dextrose
- Lactose
Suikers opsporen?
Let op de volgende zaken om het suikergehalte te beoordelen:
- Suiker gehalte
- Zetmeel gehalte
- Toegevoegde suikers die vermeld worden in de samenstelling (dextrose, melasse etc.)
Naast het vinden van de suikers, is het ook belangrijk om naar de totale bijdrage van de suikers te kijken, dus de gehaltes te vermenigvuldigen met de hoeveelheid die je voert.
Hier is een voorbeeld rekensommetje om het suikergehalte in 100 gram Pavo Vital te berekenen:
Het suikergehalte in Pavo Vital is 4,5% en het zetmeelgehalte 0,24%. Pavo Vital bevat geen toegevoegde suikers zoals melasse of dextrose.
Suikergehalte berekenen:
Suikergehalte (4.5%) x hoeveelheid voer (100 gram) = 4,5 gram suiker
Zetmeelgehalte berekenen:
Zetmeelgehalte (0.24%) x hoeveelheid voer (100 gram) = 0,24 gram zetmeel
Totale suiker- en zetmeelbijdrage:
Suiker (4,5 gram) + zetmeel (0,24 gram) = 4,74 gram aan suiker en zetmeel per 100 gram voer
Conclusie: In 100 gram Pavo Vital zit dus een totale bijdrage van 4,74 gram aan suikers en zetmeel. Zo kun je beoordelen hoeveel suiker je paard binnenkrijgt en het rantsoen eventueel aanpassen.
