Bij meer dan de helft van de recreatief gehouden paarden en pony’s in Nederland is er sprake van overgewicht. Sommige paarden lijken zelfs nog te groeien van lucht! Net als bij mensen heeft overgewicht (of zelfs obesitas) nadelige effecten voor de gezondheid van je paard. Wij vroegen Linda van den Wollenberg, internist voor paarden bij de Gezondheidsdienst voor Dieren, om hier wat meer over te vertellen.
Linda van den Wollenberg (zie foto): “Wanneer een paard meer energie opneemt dan hij verbruikt, zal er op den duur overgewicht ontstaan. Alle overtollige, niet verbruikte energie wordt namelijk opgeslagen in lichaamsvet, zowel onderhuids als rond de organen in de buik- en borstholte. Vetweefsel is een orgaan en het produceert allerlei stoffen die een negatieve impact hebben op de algemene gezondheid van je paard. Verder is inmiddels bekend dat paarden met (serieus) overgewicht vaker insulinedysregulatie (vroeger insulineresistentie genoemd) hebben en daarmee een verhoogd risico lopen op het krijgen van hoefbevangenheid, wat natuurlijk op korte termijn heel pijnlijk is, maar ook op langere termijn een serieus probleem kan opleveren.”
Te dikke paarden lopen een groter risico op:
1. Gewrichtsproblemen
“Een paard is van nature een atletisch gebouwd dier. Als een paard (ernstig) overgewicht krijgt, is het logisch dat de gewrichten meer belast worden. Deze extra belasting kan er na verloop van tijd voor zorgen dat je paard gewrichtsproblemen krijgt.”
2. Verstoorde vruchtbaarheid
Te dikke merries hebben een verhoogd risico op een verminderde immuniteit, waardoor ook de vruchtbaarheidshuishouding verstoord kan raken. Veerle Vandendriessche, dierenarts en nutritionist bij Pavo: “Bij merries met overgewicht zien we dan ook dat de vruchtbaarheid duidelijk lager ligt dan bij merries met een normaal gewicht: zo worden ze onregelmatiger hengstig, is de kans op bevruchting kleiner en verliezen ze een vruchtje vaker vroegtijdig.”
3. Goedaardige vettumoren
Linda: “Paarden met ernstig overgewicht of obesitas kunnen goedaardige vettumoren ontwikkelen. Dit zijn ophopingen van vetweefsel. Deze ophopingen kunnen zich niet alleen onderhuids, maar ook in de buikholte ontwikkelen en soms dan de oorzaak zijn van darmafsnoeringen, en dus zware acute koliek!”
4. Verminderde prestaties/vitaliteit
“Voor een paard dat last heeft van overgewicht, is het minder makkelijk om genoeg te bewegen en zichzelf soepel te houden. Daarnaast is het opbouwen van een goede conditie ook een lastig punt”, vertelt Linda. “Paarden met obesitas kunnen minder makkelijk intensieve prestaties leveren, omdat het simpelweg lastig voor ze is om een training vol te houden. Hierbij gaan oorzaak en gevolg natuurlijk hand in hand! Daarnaast kunnen (te) dikke paarden hun warmte minder goed kwijt en zal je merken dat ze meer zweten tijdens het werk.”
5. Vroegtijdig verouderingsproces
“Bij verschillende diersoorten is aangetoond dat de levensverwachting daalt als er sprake is van langdurig overgewicht. Vetweefsel produceert namelijk ontstekingsstoffen die geneutraliseerd worden door anti-oxidanten uit de voeding. Als deze ontstekingsstoffen echter langdurig in het lichaam circuleren in abnormaal grote hoeveelheden, kan het lichaam het niet meer bijbenen om deze allemaal te neutraliseren en ontstaat er permanente schade aan de cellen. Deze schade kan er mogelijk voor zorgen dat je paard eerder ‘oud’ wordt en/of eerder zal overlijden.”
6. Insulinedisregulatie
“Zoals al genoemd hebben paarden met overgewicht vaker insulinedysregulatie, of zoals het vroeger heette: insulineresistentie. Een paard met insulinedysregulatie heeft een ontregelt glucose/suikermetabolisme en te hoge insulineconcentraties in het bloed. Hierdoor hebben deze paarden een veel groter risico om hoefbevangen te worden. Een zeer pijnlijke aandoening voor paarden.” Lees hier meer over insulinedysregulatie en hoe je jouw paard hier eenvoudig op kunt testen.
Paard gezond laten afvallen met het Pavo InShape Program
Het Pavo InShape Program is een compleet afvalprogramma dat bestaat uit drie pijlers: management, beweging en voeding. Het succes van een fitter en gezonder paard zit hem namelijk in de combinatie van deze drie. Pavo heeft samen met o.a. de GD twee veldstudies opgezet, waarbij in totaal 50 paarden langdurig werden begeleid om op een gezonde en verantwoorde manier gewicht te verliezen. Hier is het Pavo InShape Program uit ontstaan: het complete afvalprogramma voor paarden.
